NGUYỄN VĂN HOÁ
Vài lời giới
thiệu của web Giao Điểm
về tiểu thuyết
“Mùa Hè Bên Sông”
của Trần Xuân
An.
Tcđt. Giao Điểm
số tháng 6 - 2005
posted: 10.6.2005
http://www.giaodiem.com/mluc/mluc_III05/605_txa_mhbs-hoa.htm

H́nh ảnh ông Nguyễn Văn Hóa (chủ biên Tạp chí
điện tử Giao Điểm), người đă giới thiệu và đăng tải trên Giao Điểm (số tháng
6-2005) trọn bộ tiểu thuyết "Mùa hè bên sông" (bản 2003). Ảnh được chụp
trong một chuyến ông về thăm Huế.
Thật ngạc nhiên khi chúng tôi đón nhận cuốn tiểu thuyết “Mùa Hè Bên
Sông” của Trần Xuân An... Không những ông là nhà nghiên cứu sử mà c̣n là
người viết tiểu thuyết. Một loại tiểu thuyết “khó nuốt”, ít nhà văn nào đi
theo, là tiểu thuyết lịch sử luận đề.
Là một giáo
viên cấp ba (trung học đệ nhị cấp thời cũ) b́nh thường, Trần Xuân An ra đời
vào giữa thập niên 50, thời điểm lịch sử đất nước bị tạm thời chia cắt. Lần
chia cắt này, không phải là ḍng sông Gianh của lũy Thầy vào giữa thế kỷ
16-18 do những tranh chấp chính trị trong ṿng anh em thân tộc, nhưng là
ḍng sông Bến Hải do những giấy mực của các thế lực từ bên ngoài. Ngày hôm
nay sau nửa thế kỷ, lứa tuổi của Trần Xuân An ở vào đốt nhân sinh chưa khô
cứng như “cái b́nh vôi”, cũng không quá phô trương cái đẹp và sức sống như
bông hoa Hải đường; đó là tuổi chững chạc, nằm ở mốc phát triển tư duy toàn
diện – về con người và lịch sử…
Web GĐ rất
phấn khởi đón nhận sự hợp tác của ông - do cơ duyên đưa đến, để nhận ra Trần
Xuân An không chỉ là nhà nghiên cứu sử sắc sảo, ông c̣n là nhà viết tiểu
thuyết “nhức óc” nữa. Thật ra Trần Xuân An không quan tâm tới các danh xưng
như tiểu thuyết gia, nhà văn, nhà nghiên cứu sử… ; ông chỉ muốn trang trải
tâm tư ḿnh, như một họa sĩ trưng bày một bức tranh gửi gấm cả hồn, và nghệ
thuật đă đăi lọc bằng nghiệm sinh. Một lời mời gọi người thưởng ngoạn đồng
điệu, đồng tâm hồn, và nhạy cảm. Để làm ǵ? – là để tùy theo nhận thức, tri
giác của mỗi người, rồi, không cần phải có cánh của chim nhưng qua ngôn ngữ
của tâm linh, vẫn có thể cùng nhau quay về đàn hội tụ. Do đó, Mùa Hè Bên
Sông, dù chúng tôi chưa có đủ th́ giờ đọc trọn vẹn tác phẩm nhưng chúng tôi
đă nhận ra đây là cuốn tiểu thuyết có “vấn đề”. Và trước khi “vấn đề” được
giải cấu, mổ xẻ, đồng cảm hay chối từ phủ nhận của độc giả, chúng tôi muốn
mượn tấm ḷng của tác giả, phác họa sơ qua một vài nét cốt lơi của MHBS.
Bằng thứ ngôn ngữ thuần phác, chơn chất có chiều dài lịch sử đi từ vùng châu
thổ sồng Hồng mở đất xuống Thanh Hóa, phối hợp với ngôn ngữ “tiếc thay cây
quế giữa rừng, để cho thằng Mán, thằng Mường nó leo” lại là ngôn ngữ dấu ấn
lịch sử Nam tiến.
Cho nên, ngôn ngữ thuần phác chơn chất này c̣n là ngôn ngữ của tâm linh. Như
nhà văn Vơ Phiến đă quan sát qua mặt văn học: người từ đất Hà Tiên đến trấn
Gia Định ra tới B́nh Thuận - Khánh Ḥa… nh́n về Thăng Long th́ xa xôi mơ hồ,
nhưng Thuận Hóa th́ nằm ngay trước mặt. Đó là ư thức lịch sử. Lịch sử ấy
xoay quanh mối t́nh giữa Hành – một nhân vật nam “ư thức, quả quyết về
việc xây dựng một ngôi chùa theo quan niệm Phật giáo hiện đại hóa, khoa học
hóa, không đánh mất cái ngă siêu linh, như ước nguyện sinh thời của nhà sư
Tâm Tịnh” (một nhà sư đă tử nạn!) và nhân vật nữ - Hiền Lương (cũng là
tên của chiếc cầu định mệnh) -, một cô gái trong lứa tuổi 20 trong trắng vô
tội, đă nhiều lần “muốn thóat ly gia đ́nh, từ bỏ Thiên Chúa giáo (v́ bản
chất Kinh Thánh và v́ lịch sử của tôn giáo này)”. Nhưng tại sao mối t́nh
say đắm này không thể đi đến se tơ kết tóc ?. Đó là vấn nạn lịch sử, là điều
mà tác giả gọi là “bi kịch Hiền Lương – Hành là một tất yếu xă hội do
kinh nghiệm lịch sử…”.
V́ vậy, điều
quư giá hơn cả là tác giả cũng như chúng tôi rất hân hạnh đón nhận sự theo
dơi của độc giả… và những lời phê phán, nêu ra những ư kiến bất đồng.
MHBS sẽ được
web GĐ chia ra thành ba phần chính, mỗi phần sẽ phân đoạn từng chương ngắn
để layout cho dễ đọc, và chúng tôi sẽ chuyển tải lên server trọn bộ cuốn
tiểu thuyết trong thời gian ngắn sắp tới.
Trân trọng,
Phụ trách Tạp
chí điện tử Giao Điểm,
NGUYỄN VĂN HOÁ.
Tác giả, ảnh
được chụp tại Cầu
Hiền Lương, sông Bến Hải, Quảng Trị
(vĩ tuyến 17,
phía bờ Nam),
ngày 05.7.2002,
nhân dịp tham dự Hội
thảo khoa học
về nhân vật lịch sử
Nguyễn Văn Tường (1824-1886) tại Huế :
http://c.1asphost.com/TrXuanAn/an/mua_hbsong_ha.htm
& H̀NH ẢNH CÁC D̉NG SÔNG ...
:
http://c.1asphost.com/TrXuanAn/an/mua_hbsong_ha_dsong.htm
Cầu Hiền Lương (xây
dựng & sử dụng: 1973-1997),
sông Bến Hải, huyện
Gio Linh, tỉnh Quảng Trị
(vĩ tuyến 17, giới
tuyến: 1954-1973).
Từ bờ Bắc nh́n sang.
Trích từ cuốn “Quảng
Trị, Tiềm năng và triển vọng đầu tư"
(Sở kế hoạch và đầu
tư tỉnh QT xb. 1996, tr. 11 ).
TÁC PHẨM DỰ THI
CUỘC THI TIỂU THUYẾT 1998 – 2000
DO HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM
TỔ CHỨC
tiểu thuyết
hư cấu
Bản in vi tính lần thứ nhất:
1997 - 1998
Bản in vi tính lần thứ hai
(có sửa chữa, bổ sung):
2001 [HB.1]
Bản in vi tính lần thứ ba
(có sửa chữa, bổ sung):
25.10 - 19.12.2003 [HB.3]
Xin
tạ ơn ngọn bút,
biểu
tượng của sự công chính và liêm khiết trí tuệ.
Xin
yêu thương, trân trọng và bảo vệ
từng
ḍng chữ mồ hôi nước mắt
của
chất xám và trái tim.
TXA.
Khi đọc, vui
ḷng:
Không lược bỏ
một chữ,
một đoạn nào trong
tiểu thuyết.
Xin cảm ơn.
TXA.